Türkmen politehniki instituty öz gözbaşyny Magtymguly adyndaky Türkmen döwlet uniwersitetiniň öňki tehniki fakultetinden alyp gaýdýar. 1955-nji ýylda tehniki fakultetde “Inžener-geologiýa” hünäri, şeýle hem “Senagat we raýat jaý gurluşygy”,“Suw üpjünçiligi we hapalanan suwlary akdyrmak” hünärleri boýunça ýokary bilimli inženerler taýýarlanyp başlanýar. 1960-njy ýylda tehniki fakulteti bilen bir hatarda ýene täze 3 sany fakultet, ýagny “Nebitçilik”, “Inžener-gurluşykçy” we “Mehanika-energetiki” fakultetleri döredilýär. Türkmen politehniki instituty Türkmenistanyň Kommunistik partiýasynyň Merkezi Komitetiniň we Türkmenistan Sowet Sosialistik Respublikasynyň Ministrler Sowetiniň 1963-nji ýylyň 14-nji iýunynda çykaran Kararyna laýyklykda 1963-nji ýylyň 1-nji sentýabrynda döredilýär. Institutyň düzüminde 4 fakultet we 26 kafedra hereket edipdir.
Türkmen döwlet nebit we gaz instituty 2012-nji ýylyň 25-nji maýynda Türkmenistanyň Prezidentiniň Permany esasynda döredildi.Türkmenistanyň Prezidentiniň 2013-nji ýylyň 9-njy awgustyndaky Permany bilen Türkmen döwlet nebit we gaz institutyna halkara uniwersitet derejesi berildi we Halkara nebit we gaz uniwersiteti diýlip atlandyryldy. 2021-nji ýylyň 12-nji fewralynda Türkmenistanyň Mejlisiniň Kararyna laýyklykda Halkara nebit we gaz uniwersitetine Ýagşygeldi Kakaýewiň adyndakyldy we uniwersitet Ýagşygeldi Kakaýew adyndaky Halkara nebit we gaz uniwersiteti (HNGU) diýlip atlandyryldy.
HNGU Nebitgaz toplumynyň ministrlikleri we pudaklaýyn dolandyryş edaralary üçin ýokary derejeli hünärmenleri, bakalawrlary we magistrleri taýýarlaýar. HNGU-da ýokary derejeli hünärmenleri taýýarlamak, ylma ugrukdyrmak işleri Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynyň ylmy-barlag institutlary, Nebitgaz pudagynyň önümçilik kärhanalary we “Türkmengaz” döwlet konserniniň Ylmy-barlag tebigy gaz instituty bilen sazlaşykly utgaşdyrmak arkaly amala aşyrylýar.
HNGU-nyň düzümine Innowasiýa ylmy-okuw merkezi, Kompýuter hasaplaýyş merkezi, Ylmy-barlag we okuw merkezi, Wodorod energetikasy merkezi, häzirki zaman enjamlary, wideoproýektorlar, interaktiw tagtalar bilen enjamlaşdyrylan 86 sany okuw-tejribehanalar, lingafon otaglary, 5 sany okuw binasy, 2 sany muzeý, sergiler zaly, 6 sany umumy ýaşaýyşjaýy, naharhana, dükan we sport toplumy girýär.
Uniwersitetiň kompýuterlerinde Adobe Photoshop, Corel Draw, AutoCAD, Embarcadero Delphi, VisualC, Adobe Flash, Microsoft SQL Server ýaly programma üpjünçilikleri ornaşdyrylan.
HNGU-nyň sanly bilim ulgamyna sanly bilim portaly we elektron resminama dolanyşygy ornaşdyrylan, internet ulgamynda resmi web-saýty döredilen. Häzirki wagtda uniwersitetde 7 fakultet we hünär derejesini ýokarlandyryş fakulteti, 32 kafedra hereket edýär. Uniwersitetde 6500-den gowrak talyp 10 ugur we 23 hünär, 14 bakalawr we 2 magistr taýýarlyk ugurlary boýunça döwrebap bilim-terbiýe alýar. Uniwersitetiň kafedralarynda professor-mugallymlaryň 500-e golaýy zähmet çekýär, olaryň 5-si ylymlaryň doktory we 28-si ylymlaryň kandidaty.Uniwersitetiň aspiranturasynda 17 sany aspirantlar we alymlyk derejesine dalaşgärler nebitgaz toplumynyň wajyp meselelerini çözmeklige gönükdirilen ylmy-barlag we taslama işlerini alyp barýarlar.
“Türkmenistanda sanly bilim ulgamyny ösdürmegiň Konsepsiýasyna” esaslanyp, uniwersitet 10 ugur boýunça hünärmenleri, bakalawrlary we magistrleri taýýarlaýar: “Amaly geologiýa, dag işleri, nebitgaz işi we geodeziýa”, “Himiýa tehnologiýalary”, “Tehnosfera howpsuzlygy we tebigy abadanlaşdyryş”, “Tehniki ulgamlarda dolandyryş”, “Informatika we hasaplaýyş tehnikasy”, “Maglumat howpsuzlygy”, “Maşyngurluşyk”, “Gurluşygyň tehnikasy we tehnologiýalary”, “Elektro we ýylylyk energetikasy”, “Ykdysadyýet we dolandyryş”.
Türkmenistanyň Prezidentiniň Karary bilen tassyklanan “Türkmenistanda sanly bilim ulgamyny ösdürmegiň Konsepsiýasyna” we ony durmuşa geçirmegiň meýilnamasyna laýyklykda uniwersitetde içki lokal tory döredildi. Onuň esasynda uniwersitetiň sanly bilim portaly döredilip, bellenilen formatlar boýunça elektron resminamalar, elektron okuw kitaplary, gollanmalar we professor-mugallymlaryň tanyşdyryşlary, görkezme esbaplary, umumy okuw, amaly we tejribe sapaklarynyň audio we wideo ýazgylary, Nebitgaz toplumynyň ministrlikleriniň we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň önümçiligini açyp görkezýän wideorolikler ýerleşdirilen. Uniwersitetiň maddy-enjamlaýyn binýady yzygiderli pugtalandyrylýar we ýokary hünär derejeli professor-mugallymlaryň ýokary hilli we döwrüň talabyna laýyklykda bilim bermek mümkinçilikleri artýar.
HNGU-nyň talyp ýaşlary her ýyl uniwersitetde we Nebitgaz toplumynyň ministrliklerinde we pudaklaýyn dolandyryş kärhanalarynda okuw-tanyşlyk, taslama, tejribe-konstruktorçylyk, önümçilik we diplomyň öň ýanyndaky tejribeliklerini geçýärler. Ylmy-barlag, taslama, tejribe-konstruktorçylyk işlerini bilelikde alyp barmak maksady bilen, Türkmenistanyň Ylymlar akademiýasynda, Türkmenistanyň Ministrliklerinde we pudaklaýyn dolandyryş edaralarynda HNGU-nyň binýatlyk kafedralary hereket edýär.
HNGU 2013-nji ýylyň 25-nji iýulynda Halkara uniwersitetler bileleşiginiň agzalygyna kabul edilip, Ýewropa Biznes Assambleýasynyň Sokrat komiteti (Europe Business Assembly, Oxford, UK) tarapyndan “Ýewropa hili” halkara baýragy bilen sylaglandy. Bu gurama 1950-nji ýylda esaslandyrylyp, uniwersitetleriň 630-syny özünde jemleýän ÝUNESKO-nyň Pariždäki binasynda ýerleşýär. Ýokary bilimli hünärmenleri taýýarlamakda, şeýle hem ylym-bilim ulgamynda gazanan uly üstünlikleriüçin HNGU “SEIN Assosiasiýasynyň altyn medaly” halkara bäsleşiginiň altyn medalyna, onuň nyşanyna hem-de diplomyna mynasyp boldy.
Hormatly Prezidentimiziň tagallasy bilen ýurdumyzda döwrebap ýokary okuw mekdepleriniň sany artýar, maddy-enjamlaýyn binýady berkidilýär, milli bilim ulgamynyň kanunçylyk binýady kämilleşdirilýär, çalt depginler bilen ösýän sanly ykdysadyýetiň zerurlyklary nazara alnyp, täze hünär okuwlary girizilýär, okuw meýilnamalary, okuw maksatnamalary döwrebaplaşdyrylýar, bilim bermegiň innowasion usullary okuw işine ornaşdyrylýar. Ýurdumyzyň ýokary okuw mekdepleri tarapyndan dünýäniň abraýly ýokary okuw mekdepleri, ylym-bilim merkezleri bilen hyzmatdaşlyk has-da ýaýbaňlandyrylýar.
Türkmenistanyň Prezidenti bu ugurda alnyp barylýan işleri has-da kämilleşdirmek maksady bilen, 2024-nji ýyla çenli ýurdumyzyň ýokary okuw mekdeplerini halkara derejeli ýokary okuw mekdepleriniň sanawyna girizmek wezipesini öňde goýdy. Bu wezipeden ugur alnyp, geçirilmeli çäreleriň meýilnamasyna laýyklykda, Beýik Britaniýanyň London şäherinde ýerleşýän THE (TimesHigher Education) Bütindünýä reýting guramasy tarapyndan her ýylda geçirilýän«Impact Rankings 2022» hem-de «Impact Rankings 2023» («Täsir etmegiň reýtingi»)atly reýting görkezijisi boýunça uniwersitet iki ýyl yzygiderli Bütindünýäuniwersitetleriň reýtinginiň sanawyna girizildi hem-de 2022-nji ýylyň oktýabraýynda THE (Times Higher Education) Bütindünýä reýting guramasy tarapyndanuniwersitetde alnyp barylýan ylmy-barlag we okuw-usuly işleriň netijeleriboýunça «World University Rankings 2023» Bütindünýä uniwersitetleriňreýtinginiň sanawyna habarçy agza hökmünde girizildi.
Şeýle hem Ýagşygeldi Kakaýew adyndaky Halkara nebit wegaz uniwersiteti 2023-nji ýylda Aziýa Uniwersitetler Assosiasiýasynyňassosirlenen agzalygyna, Tehniki Uniwersitetler Assosiasiýasynyň agzalygynakabul edildi hem-de Indoneziýa uniwersiteti tarapyndan her ýylda geçirilýän “UIGreen Metriс” Bütindünýä uniwersitetleriň ekologik reýtinginiň sanawynagirizildi.
“Türkmenistanda himiýa ylmyny we tehnologiýalaryny toplumlaýyn ösdürmegiň 2021-2025-nji ýyllar üçin Döwlet maksatnamasyna” we ony durmuşa geçirmegiň Meýilnamasyna laýyklykda, 2022-nji ýylyň 4-nji maýynda ýurdumyzyň ýokary okuw mekdepleriniň hem-de daşary ýurtlaryň ýokary okuw mekdepleriniň talyplarynyň gatnaşmagynda HNGU-da Himiýadersi boýunça halkara internet olimpiadasy ýokary derejede geçirildi. Olimpiada17 sany döwletden jemi 300-den gowrak talyp gatnaşdy. Olimpiadanyň ýeňijileri 1-nji, 2-nji we 3-nji derejeli diplomlar bilen sylaglanyldy.
Uniwersitetiň zehinli talyp ýaşlary her ýylda döwlet we halkara derejesinde dürli okuw dersleri boýunça geçirilýän olimpiadalara yzygiderli gatnaşyp, diplomlara we medallara mynasyp bolýarlar.
Türkmenistanyň Prezidentiniň 2022-nji ýylyň 28-nji ýanwarynda çykaran 2581-nji Karary bilen tassyklanan“Türkmenistanyň wodorod energiýasy babatda halkara hyzmatdaşlygyny ösdürmek boýunça 2022-2023-nji ýyllar üçin Ýol kartasyndan” gelip çykýan wezipeleri durmuşa geçirmek maksady bilen, “Arkadag Serdarly bagtyýar ýaşlar ýyly” diýlip yglan edilen 2023-nji ýylyň 24-nji fewralynda Ýagşygeldi Kakaýew adyndaky Halkara nebit we gaz uniwersitetiniň uly mejlisler zalynda sanly wideo aragatnaşyk arkaly “Tebigy gazdan wodorod energiýasyny almagyň ylmy-tehniki mümkinçilikleri” atly halkara ylmy-amaly maslahat geçirildi. Oňa daşary ýurtlaryň halkara guramalarynyň, ugurdaş ýokary okuw mekdepleriniň, ýurdumyzyň ministrlikleriniň, pudaklaýyn dolandyryş edaralarynyň wekilleri, şeýle hem belli alymlar, ýokary okuw mekdepleriniň professor-mugallymlary, talyplary hem-de dünýäniň 20-den gowrak ýurdunyň ylym-bilim ulgamynyň 100-e golaý hünärmenleri gatnaşdylar. Halkara ylmy-amaly maslahatynyň gün-tertibine ylmy barlaglaryň ileri tutulýan ugurlary boýunça özara gatnaşyklar, wodorod energiýasyny işläp taýýarlamak we ösdürmek ýaly meseleler girizildi.
Habarlaşmak üçin:
- Salgysy: 744036, Türkmenistan, Aşgabat ş., Arçabil şaýoly, 8, Baş bina
- Tel: (+99312) 39-13-00
- Faks: (+99312) 39-14-00
- E-mail: iuog@sanly.tm
- Web-saýt: iogu.edu.tm